Najnowsze wpisy, strona 7


maj 07 2025

Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce....


Komentarze: 0

Autorzy:Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska - Research and Data Manager w Avison Young

Obiecujący początek

Rynek inwestycyjny utrzymuje tempo

Wynik 2024 r. wykazał powrót do stabilizacji na polskim rynku nieruchomości komercyjnych – powiało optymizmem. Całkowity wolumen transakcji przekroczył dwukrotność wyniku z 2023 r., potwierdzając istotne ożywienie na rynku. Oczekujemy, że ta dynamika utrzyma się w 2025 roku, dodatkowo napędzana przez spodziewane obniżki stóp procentowych, poprawę płynności i pojawienie się wielu okazji inwestycyjnych we wszystkich segmentach rynku.

W I kw. 2025 r. wolumen transakcji inwestycyjnych w Polsce wyniósł 686 mln euro, co stanowi wzrost o 64% rok do roku. Płynność rynku wzrosła z kolei o 46%. Struktura transakcji była zbudowana głównie w oparciu o sektor handlowy - w szczególności parki handlowe - oraz starsze biurowce. W rezultacie średnia wartość transakcji pozostała stosunkowo niewielka, i tylko wartość 4 transakcji znalazła się w przedziale 50-75 mln euro. Polscy inwestorzy odpowiadali za 17% wolumenu, co podkreśla stabilny udział i rosnący wpływ polskiego kapitału.

Inwestycje w sektorze magazynowym nabrały tempa: w I kw. odpowiadały za 29% całkowitego wolumenu transakcji, oraz dodatkowo w segmencie została zrealizowana ogromna fuzja (sprzedaż GLP do Ares). Transakcje biurowe miały miejsce zarówno w Warszawie, jak i na rynkach regionalnych, podczas gdy inwestycje w sektorze handlowym koncentrowały się na parkach handlowych i centrach handlowych zlokalizowanych w miastach regionalnych. Na rynku sfinalizowano również 3 transakcje w sektorze mieszkaniowym, a także zakup hoteli przez francuski SCPI.
Główne liczby:
- 686 milionów euro – całkowity wolumen inwestycyjny w I kw. 2025
- 35 transakcji
- Wysoka płynność, umiarkowana średnia wartość transakcji
- Sprzedaż GLP do Ares – duże przejęcie w sektorze magazynowym

Sektor magazynowy – bezpieczne opcje

Utrzymujące się zainteresowanie inwestorów aktywami magazynowymi sygnalizuje dalsze przyspieszenie w tym segmencie rynku. W obliczu utrzymującej się niepewności geopolitycznej, Polska wyróżnia się jako strategiczne miejsce dla inwestorów zagranicznych realizujących strategie „nearshoringu”, co wskazuje na silny i długotrwały potencjał wzrostu dla sektora.

W I kw. 2025 r. w sektorze magazynowym zrealizowano 5 transakcji o łącznej wartości 202 mln euro, co stanowiło 29% całkowitego wolumenu inwestycji w Polsce w tym okresie. Transakcje dotyczyły wielkopowierzchniowych obiektów logistycznych typu big-box zlokalizowanych w aglomeracjach trójmiejskiej i warszawskiej, a także nowoczesnego obiektu logistycznego i chłodniczego znajdującego się w samej Warszawie.

Kolejną zapowiedzią przyspieszenia w tym sektorze może być liczba realizowanych przez nasz zespół doradztwa technicznego projektów due diligence (TDD), które poprzedzają transakcje. A obecnie większość z nich przygotowywana jest dla obiektów magazynowych.

Polski sektor magazynowy konsekwentnie pozostaje silny, nawet w trudnych czasach. Dlatego też, wraz z wyczekiwanym większym przyspieszeniem na rynku inwestycyjnym, spodziewamy się rosnącej liczby transakcji portfelowych, a także transakcji fuzji i przejęć. Jedna znacząca transakcja została już sfinalizowana - GLP sprzedał swoje aktywa magazynowe do Ares Management (w tym duże portfolio znajdujące się w Polsce) w ramach globalnej transakcji typu M&A.

Sektor w liczbach:
- 202 miliony euro – wolumen sektora w I kw. 2025
- 5 transakcji
- Sprzedaż GLP do Ares – duże przejęcie w sektorze magazynowym

Sektor handlowy – wygodne zakupu poza głównymi miastami

Polski sektor handlowy nadal cieszy się dużym zainteresowaniem inwestorów. W I kw. 2025 r. zrealizowano 14 transakcji, przy czym Avison Young doradzał przy 3 z nich.

Po sprzedaży kilku dużych centrów handlowych typu „prime” w 2024 r., początek 2025 r. został zdominowany przez aktywa typu „convenience” – parki handlowe odpowiadały za 56% wolumenu. Ta klasa aktywów, niezmiennie postrzegana jako bezpieczna opcja inwestycyjna, utrzymuje swoją atrakcyjność wśród inwestorów.

Kluczowe transakcje w I kw. 2025 r. obejmowały zakup Power Park Olsztyn przez BIG Shopping Centers oraz zakup Comfy Park Bielik przez Newgate Investment, z udziałem Avison Young pośredniczącego w finalizacji tej transakcji. Dodatkowo Terg nabył portfel dwóch parków handlowych.

Co ciekawe, niewielkie centra handlowe z ofertą typu „convenience”, zlokalizowane poza głównymi miastami Polski odpowiadały za ponad 1/3 wolumenu inwestycji sektora. Spośród 4 transakcji w tym segmencie, największą było nabycie 3 centrów handlowych Plaza Center na Śląsku przez ukraiński fundusz Focus Estate Fund. Transakcja ta podkreśla rosnący apetyt inwestorów na centra regionalne, których atutami są dobre lokalizacje, ugruntowane pozycje handlowe i atrakcyjne ceny sprzedaży.

Inne sprzedane w I kw. istotne obiekty w tej kategorii to Galeria Świdnicka, Pasaż Świętokrzyski i Galeria Młyńska. Przy tej ostatniej transakcji doradzał Avison Young. W tym okresie doszło również do sprzedaży kilku mniejszych obiektów typu „convenience” i samodzielnych obiektów handlowych, co pokazuje utrzymujący się popyt na zróżnicowane formaty obiektów handlowych.

Sektor w liczbach:
- 189 milionów euro – wolumen sektora w I kw. 2025
- 6 transakcji parkami handlowymi (na 14 zrealizowanych w sektorze)
- 2 transakcje portfelowe

Sektor biurowy - zainteresowanie stabilne, ale selektywny popyt

Rynek inwestycji biurowych w Polsce cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów, choć kupujący dalej podchodzą do transakcji bardzo selektywnie. Strategie „value-add” i „core+” zyskują na popularności w określonych segmentach, szczególnie tam, gdzie przeceny zbliżyły do siebie oczekiwania sprzedających i kupujących.

Polski rynek biurowy zrealizował w I kw. 2025 r. wolumen inwestycyjny o wartości 176 mln euro. Największą transakcją kwartału - i jedyną transakcją typu core - było nabycie budynku Wronia 31 w Warszawie przez Uniqa Real Estate. Warto zauważyć, że ponad 60% aktywów będących przedmiotami transakcji miało charakter typu „value-add” lub oportunistyczny, co odzwierciedla zainteresowanie inwestorów możliwościami repozycjonowania nieruchomości. Podczas gdy popularność miast regionalnych rośnie, ich udział w całkowitym wolumenie inwestycji pozostaje ograniczony. Chociaż 8 z 12 transakcji miało miejsce na rynkach regionalnych, ich łączny wolumen stanowił nieco ponad 40% całkowitego wolumenu sektora.

Kapitał typu „core” pozostaje nieznacznie aktywny, ponieważ inwestorzy reprezentujący tego typu strategie nadal unikają ryzyka związanego z zawirowaniami gospodarczymi i geopolitycznymi. Z kolei inwestorzy typu „value-add” i oportunistyczni wykazują większą - aczkolwiek zachowawczą - aktywność, poszukując okazji bez przepłacania za aktywa. Wiemy o kilku transakcjach tego typu w Warszawie i miastach regionalnych, które mają zostać sfinalizowane w najbliższej przyszłości.

Sektor w liczbach:
- 176 milionów euro – wolumen sektora w I kw. 2025
- 8 transakcji na rynkach regionalnych (na 12 zrealizowanych w sektorze)
- 1 transakcja typu „core”

Sektor PRS - konwersje i nowi gracze

W 2024 r. rynek mieszkaniowy w Polsce odnotował łącznie 12 transakcji w sektorze PRS, osiągając rekordowy wynik 344 mln euro. Transakcje w sektorze PRS zostały sfinalizowane głównie przez aktywnych już operatorów. Dominował Szwedzki kapitał z 50% udziałem w całkowitym wolumenie inwestycji w PRS.

I kw. 2025 r. rozpoczął się od sfinalizowania 3 transakcji w sektorze mieszkaniowym o łącznej wartości ponad 100 mln euro. Największą z nich była transakcja typu „forward funding”- PRS Metro Szwedzka zostało pozyskane przez AFI Europe. Kolejnym projektem był zakup obiektu typu „co-living” Nad Stawem sfinalizowany przez NREP. Trzecia transakcja dotyczyła rynku wtórnego - Xior Student Housing nabył projekt PRS w Warszawie od Syrena Real Estate. Jest to jedna z niewielu transakcji na rynku wtórnym w Polsce, ponieważ rynek ten jest wciąż na wczesnym etapie rozwoju.

W sektorze pojawił się nowy gracz - Polski Holding Nieruchomości (PHN), ogłosił wejście w segment PRS. PHN wykorzysta własne zasoby i przebuduje posiadane pustostany na lokale PRS. Nowa platforma będzie oferować ok. 800 lokali PRS dostarczonych do końca 2030 roku.

Obserwujemy rosnące zainteresowanie inwestorów starszymi biurowcami z potencjałem przekształcenia w domy studenckie, mieszkania lub jednostki PRS. Jedną z kluczowych zalet tych nieruchomości jest atrakcyjna lokalizacja z bardzo dobrym dostępem do transportu publicznego. Doradcy techniczni Avison Young przeprowadzili już wiele analiz budynków biurowych pod kątem potencjalnej przebudowy na takie cele. Okazuje się, że adaptacja powierzchni biurowych na cele mieszkaniowe - bez konieczności wyburzania - jest względnie łatwa do wykonania w świetle obowiązujących przepisów technicznych. W rzeczywistości, przekształcenie budynków biurowych w jednostki mieszkalne jest znacznie łatwiejsze niż w drugą stronę.


Co dalej?

Polska pozostaje jednym z najbardziej atrakcyjnych rynków w regionie. Obserwujemy znaczny wzrost aktywności inwestorów typu REIT i SCPI.

Silne fundamenty napędzają ponowne zainteresowanie wysokiej jakości aktywami. Inwestorzy koncentrują się na takich właśnie obiektach, dodatkowo spełniających kryteria ESG lub poszukują aktywów oportunistycznych z potencjałem zmiany ich funkcji.

Oczekiwane obniżki stóp procentowych pomogą zmniejszyć rozbieżność w oczekiwaniach cenowych sprzedających i kupujących.

Wysiłki zmierzające do osiągnięcia zerowej emisji dwutlenku węgla staną się istotne nie tylko dla deweloperów i inwestorów, ale także dla banków finansujących rynek nieruchomości

maj 06 2025

WeNet w gdańskim Garnizonie


Komentarze: 0

WeNet, największa w Polsce firma działająca w branży marketingu internetowego przeniosła gdańskie biuro do wielofunkcyjnego kompleksu Garnizon, należącego do Grupy Inwestycyjnej Hossa. Organizacja objęła powierzchnię ponad 450 mkw. w budynku biurowym GATO, zwiększając przestrzeń do pracy w porównaniu z powierzchnią zajmowaną przed relokacją. Kompleksowego wsparcia w złożonym procesie najmu oraz negocjacjach warunków kontraktu udzielił firmie gdański zespół Walter Herz.
Nowe biuro mieszczące się w multi-funkcyjnym Garnizonie, usytuowanym w centralnej części Gdańska, w pobliżu alei Grunwaldzkiej i alei Żołnierzy Wyklętych zapewnia firmie atrakcyjne środowisko pracy. Zmiana lokalizacji nie oznaczała dla WeNet konieczności ponoszenia wysokich kosztów związanych z fit out-em, wymagała jedynie wdrożenia niewielkich zmian aranżacyjnych na obejmowanej powierzchni.

WeNet to firma działająca w obszarze szeroko pojętego doradztwa internetowego. Jako lider transformacji technologicznej sektora MŚP w Polsce posiada w pakiecie wszystkie usługi internetowe, takie jak tworzenie i pozycjonowanie stron internetowych, prowadzenie dedykowanych kampanii reklamowych i działań marketingu lokalnego online, tworzenie e-sklepu oraz hosting stron internetowych. Grupa WeNet jest właścicielem wyszukiwarek pkt.pl, panoramafirm.pl i biznesfinder.pl oraz Partnerem Premium Google Ads, a także certyfikowanym developerem PrestaShop. WeNet od ponad 30 lat wspiera polski biznes, dostarczając małym i średnim przedsiębiorcom efektywne rozwiązania online, umożliwiające zwiększenie widoczności, ułatwiające komunikację z klientami i pozwalające intensyfikować sprzedaż. WeNet zatrudnia w całej Polsce ponad 1200 osób.

– Wybraliśmy Garnizon z uwagi na wysoką jakość oferowanej powierzchni oraz potencjał i udogodnienia, jakie zapewnia kompleks. Nowoczesne biuro, które obecnie zajmujemy w budynku GATO całkowicie odpowiadało naszym potrzebom pod względem aranżacji. Dzięki zaangażowaniu i kompleksowej obsłudze doradców Walter Herz oraz sprawnym negocjacjom przeprowadzonym z udziałem wszystkich stron przedsięwzięcia udało się z sukcesem zakończyć proces najmu i relokować biuro do największego kompleksu mixed-use w Trójmieście – przyznaje Dorota Malarska, dyrektorka HR ds. ESG i Administracji w Grupie WeNet. – Współpraca umożliwiła nam pozyskanie nowoczesnej powierzchni biurowej na bardzo korzystnych warunkach. Otrzymaliśmy wsparcie na każdym etapie procesu, także w kwestiach wychodzących poza standardową obsługę tego typu transakcji. Nowa przestrzeń została świetnie przyjęta przez zespół. Pozwoliło nam to ograniczyć rotację i zwiększyć skuteczność rekrutacji, co nie pozostaje bez pozytywnego wpływu na wyniki finansowe firmy – dodaje Dorota Malarska.

– Firma WeNet, którą mamy przyjemność reprezentować od 2023 roku, zgłosiła zapotrzebowanie na nową powierzchnię biurową w Gdańsku w związku z zakończeniem umowy najmu w zajmowanej lokalizacji. Działając pod presją czasu udało nam się pozyskać korzystną cenowo propozycję i na kilkanaście miesięcy firma przeniosła się do budynku biurowego Eternum, zanim trafiła do docelowego miejsca pracy. Spośród zaproponowanych rozwiązań standardowych, obejmujących najem na 5-7 lat, jak i propozycji podnajmu klient zdecydował się na powierzchnię w budynku GATO ze względu na idealny rozkład oferowanego biura i jego centralną lokalizację. Ta oferta spełniała wszystkie oczekiwania WeNet, zarówno budżetowe, jak i lokalizacyjne i aranżacyjne. Po niewielkiej modernizacji, wykorzystującej istniejące elementy wykończenia, firma ulokowała siedzibę oddziału w Gdańsku pod nowym adresem z satysfakcją dla wszystkich stron transakcji – mówi Jarosław Zdzitowiecki, Associate Partner / Head of Tricity w Walter Herz.

Multi-funkcyjny kompleks Garnizon położony jest na 25 hektarowym terenie zlokalizowanym na styku Wrzeszcza Górnego i Strzyży, gdzie znajdują się budynki apartamentowe i loftowe oraz obiekty biurowe, usługowe i handlowe, a także rozbudowana infrastruktura parkingowa obejmująca około 1000 miejsc postojowych. Wysokiej klasy przestrzeni dostarczają tu, zarówno nowe budynki, jak i odrestaurowane obiekty zabytkowe.

Budynek biurowy GATO, który usytuowany jest przy ulicy C.K. Norwida, oferuje 15 tys. mkw. powierzchni komercyjnej. Został oddany do użytkowania w 2021roku. Na siedmiu piętrach mieszczą się w nim biura w standardzie klasy A+, a na parterze biurowca znajduje się reprezentacyjne lobby oraz lokale usługowe. Na dwóch podziemnych kondygnacjach położona jest hala garażowa z ponad 270 miejscami parkingowymi. Budynek uzyskał ocenę Excellent w systemie certyfikacji BREEAM.

Dzięki niepowtarzalnej koncepcji architektonicznej, wdrożonej przy realizacji Garnizonu stworzona została nowa, oryginalna przestrzeń miejska, która zapewnia przyjazny, parkowy klimat i wyróżnia się odmienną od typowych parków biurowych architekturą. Lokalizacja zapewnia sprawną komunikację z wszystkimi rejonami Trójmiasta. Oferuje pełną infrastrukturę handlową, usługową, oświatową i sportową w najbliższym otoczeniu oraz sąsiedztwo Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Kompleks Garnizon dzieli zaledwie 20 minut drogi rowerem po wygodnych ścieżkach od gdańskiego Starego Miasta. Dojazd samochodem do głównego dworca kolejowego w Gdańsku zajmuje około 10 minut, a do portu lotniczego niespełna 15 minut.

kwi 23 2025

Warszawski sektor biurowy


Komentarze: 0

Rynek biurowy w Warszawie – podsumowanie I kwartału 2025

Zasoby i projekty w realizacji

W pierwszym kwartale 2025 roku nowoczesne zasoby biurowe w Warszawie osiągnęły poziom 6,28 mln mkw. W tym okresie dostarczono tylko jeden nowy projekt – siedzibę CD Projekt w strefie biurowej Wschód, która powiększyła podaż o 5 600 mkw. Całkowita powierzchnia biurowa w budowie lub modernizacji wyniosła około 210 000 mkw. Popyt brutto osiągnął poziom 160 500 mkw., a wskaźnik pustostanów - kwartał do kwartału - nieznacznie spadł do 10,5%.

Rynek wciąż wykazuje umiarkowaną, ale stabilną aktywność deweloperską – do końca 2025 roku planowane jest oddanie ponad 130 000 mkw. nowej powierzchni biurowej. Po 2027 roku zapowiedziano niewiele nowych inwestycji. Coraz wyraźniejszy jest trend modernizacji i zmiany funkcji starszych budynków.

Popyt

Najbardziej aktywnymi obszarami pozostały Centrum i Centralny Obszar Biznesu (CBD), które odpowiadały łącznie za ponad 60% całkowitego wolumenu najmu w mieście. Wskaźnik pustostanów wyniósł 7,4% w strefach centralnych i 13% poza nimi. Łączna powierzchnia niewynajętych biur w Warszawie to blisko 660 000 mkw. Największy popyt generował sektor „Usług biznesowych” - 13% wynajętej powierzchni. Na kolejnych miejscach znalazły się sektory „Bankowości, ubezpieczeń i inwestycji” oraz „Produkcji” - po 10%.

Struktura popytu

Nowe umowy najmu oraz przednajmy odpowiadały za 49% całkowitej aktywności najemców. „Najbliższe 2-3 lata mogą przynieść kilka dużych transakcji typu pre-let. W związku z ograniczoną liczbą nowych projektów w trybie spekulacyjnym, pre-let może stać się głównym sposobem na pozyskanie powierzchni spełniającej oczekiwania najemców pod względem lokalizacji, układu oraz standardu.” – komentuje Robert Pastuszka, Director, Office Agency.

Warunki najmu

Czynsze w lokalizacjach centralnych wahały się od 22 do 28 EUR/mkw./miesiąc, a w lokalizacjach poza centrum – od 16 do 19,5 EUR/mkw./miesiąc. Stawki za powierzchnie w najlepszych lokalizacjach, na najwyższych piętrach, przekraczają 30 EUR/mkw./miesiąc. Opłaty eksploatacyjne wynoszą średnio około 27 PLN/mkw./miesiąc.

Rynek wynajmujących

Warunki rynkowe coraz wyraźniej sprzyjają właścicielom budynków. Coraz częściej zawierane są umowy na dłuższe okresy – siedmioletnie kontrakty stają się nowym standardem. Po latach dominacji najemców, równowaga sił się zmienia. Obecnie coraz trudniej jest spełnić wygórowane oczekiwania negocjacyjne, a ograniczona podaż wywiera presję na wzrost stawek czynszowych, wzmacniając pozycję wynajmujących. To naturalna część cyklu rynkowego, ale stawia przed najemcami nowe wyzwania.

Czas ma znaczenie

Dla dużych firm kluczowe staje się wcześniejsze rozpoczęcie negocjacji najmu – nawet 2-3 lata przed końcem obowiązującej umowy – co pozwala na zabezpieczenie najlepszych opcji. Z kolei mniejsze firmy mogą zyskać przewagę poprzez uproszczenie procesów decyzyjnych, co umożliwia szybszą reakcję na pojawiające się możliwości. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że opóźnione decyzje mogą niepotrzebnie wydłużać cały proces najmu, dlatego elastyczność i szybkie działanie mają kluczowe znaczenie przy wyborze odpowiedniej powierzchni.

Co dalej?

Wraz ze wzrostem kosztów adaptacji powierzchni do potrzeb najemców, długość zawieranych umów najmu również się wydłuża. W nowych budynkach standardem są już umowy siedmioletnie, a w istniejących – co najmniej pięcioletnie. Umowy krótkoterminowe, np. na trzy lata, stają się coraz rzadsze.

W najbliższej przyszłości można się również spodziewać wzrostu opłat eksploatacyjnych ze względu na indeksację – użytkowanie powierzchni będzie droższe. Jednocześnie coraz większy udział w rocznym wolumenie transakcji będą miały renegocjacje.

Autorzy:
Agnieszka Bykowska, Research Analyst w Avison Young
Robert Pastuszka, Director, Office Agency

kwi 09 2025

Piotr Krysztopa dołącza do Avison Young


Komentarze: 0

Do zespołu doradców technicznych Avison Young w Polsce dołącza Piotr Krysztopa.

Piotr ma 7-letnie doświadczenie w prowadzeniu projektów związanych z nieruchomościami komercyjnymi, ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych technologii, instalacji budynkowych oraz automatyki. Zakres prowadzonych przez niego projektów koncentruje się na obszarach takich jak efektywność energetyczna, analiza danych budynkowych oraz zagadnienia ESG. Piotr posiada również doświadczenie związane z audytami technicznymi budynków.

Przed dołączeniem do Avison Young pracował w Go4Energy i Zonifero.

„Wraz z dołączeniem do naszego zespołu eksperta automatyki budynkowej, wzbogacamy naszą ofertę świadczenia usług o pogłębioną analizę w tym zakresie. – komentuje Tomasz Daniecki, Director, Head of Technical Advisory – Wychodzimy z założenia, że poświęcenie czasu na dokładną analizę danych płynących z systemów budynkowych i podjęcie na tej podstawie dalszych działań pozwala w sposób racjonalny i zauważalny zwiększyć efektywność funkcjonowania budynku, co przekłada się na realny zysk naszych klientów.“

 

kwi 07 2025

Czy ruszą budowy na uśpionym rynku biur


Komentarze: 0

Mateusz Strzelecki, Partner / Head of Tenant Representation, Walter Herz

Na warszawskim rynku w budowie jest aktualnie około 230 tys. mkw. powierzchni w 8 budynkach biurowych. Na sześciu głównych rynkach regionalnych realizowanych jest łącznie około 270 tys. mkw. nowych biur. To wartości kilkukrotnie niższe niż rejestrowane w czasie rynkowego boomu.

Trend spadkowy, jeśli chodzi o ilość wydawanych pozwoleń na budowę w Warszawie notowany jest już od 20215 roku. Pandemia i praca hybrydowa pogłębiła spowolnienie inwestycyjne w sektorze biur. Skutkiem tego jest niewielka ilość oddawanych powierzchni. W 2024 roku nowa podaż biurowa na warszawskim rynku nieznacznie przekroczyła 100 tys. mkw. To ilość ośmiokrotnie niższa niż w okresie prosperity inwestycyjnej. W miastach regionalnych przybyło w sumie ponad 120 tys. mkw. powierzchni, z największą ilością nowych przestrzeni we Wrocławiu.

Modernizacje zamiast budowy

Pomimo, tak niewielkiej ilości nowych biur przy utrzymującym się wysokim popycie na powierzchnię obserwujemy nadal dużą ostrożność deweloperów i sceptyczne podejście do inicjowania nowych inwestycji. Na warszawskim rynku na start oczekuje kilka projektów, m.in. Drucianka Campus, Fort 7, P 69 czy kolejne fazy kompleksu The Park Warsaw. W trakcie przygotowywania do realizacji jest inwestycja Vibe 2 oraz Nowy Land od Ghelamco i kolejne obiekty w kompleksie Towarowa 22 od AFI Europe i Echo Investment.

Jednocześnie od kilku lat możemy obserwować wzrost inwestycji związanych z procesami modernizacji, przebudowy, zmiany funkcji, czy wyburzeniami przestarzałych obiektów. Ostatnie 5 lat zaowocowało wycofaniem ze stołecznego rynku około 400 tys. mkw. powierzchni biurowych, z czego blisko połowa to wyburzenia.

Wyhamowanie inwestycji biurowych najjaskrawiej widoczne jest w regionach, gdzie do realizacji szczególnie rzadko wchodzą nowe projekty. W ostatnim czasie w Gdańsku rozpoczęła się budowa Palio Office Park C, a w Krakowie kompleksu Wita Stwosza, a w fazie przygotowania do budowy jest projekt Nowy Format firmy Skanska. Generalnie jednak deweloperzy nadal wstrzymują się z budową projektów biurowych bez zapewnionych umów przednajmu. Można jednak wskazać wyraźne przesłanki do poprawy tej sytuacji oraz wzrostu popytu na rynku biurowym, a tym samym realizacji nowych projektów.

Potencjał do wzrostu popytu

W 2024 roku zapotrzebowanie na biura było bardzo duże. W Warszawie wyniosło około 740 tys. mkw., a na głównych rynkach regionalnych wynajęte zostało łącznie ponad 720 tys. mkw. biur. Tak wysoki poziom chłonności rynku może jeszcze się zwiększyć. Jest spory potencjał do wzrostu popytu w najbliższych kwartałach. Większe zapotrzebowanie mogą wygenerować przede wszystkim nowe inwestycje zagraniczne. Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla centrów usług wspólnych, szczególnie z USA i krajów DACH. Obserwujemy większą aktywność firm z sektora technologii, biotechnologii, AI, a także energii odnawialnej. Skala realizacji inwestycji w poważnym stopniu uzależniona jest jednak od rozwoju wydarzeń w Ukrainie oraz strategii UE.

Ponadto, oczekiwana jest intensyfikacja działań najemców ze względu na rotacyjny cykl umów, zawartych 5–7 lat temu. Wiele firm podpisało umowy najmu w latach 2018–2020 i właśnie zbliża się termin ich wygaśnięcia, co wygeneruje szereg decyzji o relokacji lub renegocjacji kontraktów.

Większy popyt wygenerować może także nasilający się trend związany z powrotem do biur i staraniami firm, by jak najlepiej przygotować przestrzeń do nowych potrzeb pracowników. Zmiany dokonywane w biurach przez organizacje służą wsparciu kreatywności i integracji zespołu, utrzymaniu talentów, a także wdrożeniu do pracy zespołowej młodych osób rozpoczynających karierę.

Sektory z rosnącymi potrzebami biurowymi

Od dawna możemy obserwować zjawisko optymalizacji powierzchni przez branżę IT. Firmy technologiczne odchodzą od klasycznego open space'u na rzecz bardziej funkcjonalnych, elastycznych i dobrze zaaranżowanych biur. Także najemcy reprezentujący inne sektory wykazują silne tendencje do optymalizacji powierzchni, co nierzadko łączy się też ze zwiększaniem zajmowanej powierzchni. Na ekspansję decydują się przede wszystkim firmy z sektora finansowego, banki, fintech, SSC/BPO oraz branży farmaceutycznej, koncentrując się szczególnie na budynkach spełniających wysokie standardy ESG.

Sektor usług profesjonalnych (doradztwo, prawo, podatki) w większości przypadków utrzymuje swoje dotychczasowe metraże, ale podnosi standardy biur, by zwiększyć komfort pracy hybrydowej. Z kolei sektor logistyczny, e-commerce i część firm z branży produkcyjnej dąży do redukcji kosztów, co często przekłada się na ograniczenie powierzchni lub przeniesienie siedziby do bardziej ekonomicznych lokalizacji.

W Warszawie największą aktywność na rynku najmu wykazują firmy z sektora finansowego (banki, usługi płatnicze), technologicznego (AI, software, data), a także instytucje publiczne i organizacje międzynarodowe. Te organizacje zabezpieczają największe powierzchnie w nowych projektach, jak na przykład Santander Bank, który zdecydował się na wynajem 24 500 mkw. w The Bridge.

W regionach wynajmują firmy produkcyjne

Na warszawskim rynku największym zainteresowaniem cieszą się biura o powierzchni 800–1500 mkw. w centralnych lokalizacjach, szczególnie w pobliżu Ronda Daszyńskiego, w biurowcach z certyfikatami ESG oraz z dobrze rozwiniętą infrastrukturą komunikacyjną. W miastach regionalnych poszukiwane są biura o mniejszej skali 500–1000 mkw., przede wszystkim w budynkach klasy A z udogodnieniami sprzyjającymi dobrostanowi pracowników.

W regionach, w Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście wśród najemców nadal dominują centra usług wspólnych (SSC/BPO) oraz firmy IT, ale coraz więcej zapytań pojawia się od firm produkcyjnych i inżynieryjnych, które budują zaplecze operacyjne dla swoich zakładów. W Krakowie aktywny jest m.in. Volvo, a w Trójmieście - Arla Foods.

Biorąc pod uwagę jednak ograniczoną dostępność nowoczesnej powierzchni, z której część została już skomercjalizowana oraz wysokie koszty fit-outu, większość firm jest nadal bardziej skłonna do renegocjacji aktualnych umów. Niemniej, oczekujemy większej liczby relokacji w drugiej połowie 2025 roku. Należy zwrócić również uwagę, że zwiększa się udział elastycznych przestrzeni biurowych w strukturze wynajmu, nie tylko w Warszawie, ale także w Krakowie i Trójmieście.

Silne odbicie sektora biurowego na rynku transakcji inwestycyjnych

Impulsem do realizacji nowych projektów biurowych, poza oczekiwanymi obniżkami stóp i spadkiem kosztów pozyskania kapitału na inwestycje, może być dla deweloperów również silne odbicie sektora na rynku transakcji inwestycyjnych. W 2024 roku widoczna była na nim duża poprawa nastrojów inwestorów, co przyniosło wzrost płynności. Oczekiwane kolejne obniżki stóp procentowych w Polsce i strefie euro powinny w tym roku w jeszcze większym stopniu pobudzić transakcje, przekładając się na atrakcyjniejsze zwroty dla inwestorów.

Już pierwsze, ubiegłoroczne obniżki stóp przyniosły widoczny wzrost zainteresowania nieruchomościami biurowymi typu prime. W Warszawie za 280 mln euro zfinalizowana została transakcja sprzedaży wieży Warsaw Unit, co było największą akwizycją biurową z udziałem pojedynczej nieruchomości w Europie. Właściciela zmieniły również warszawskie budynki biurowe P180, Studio B i Lakeside oraz poznański biurowiec Nowy Rynek E.

Dzięki powrotowi dużych transakcji dotyczących najlepszych aktywów sektor biurowy w Polsce odnotował w minionym roku niemal czterokrotny wzrost wartości wolumenu inwestycyjnego (1,6 miliarda euro). Zwrot inwestorów ku nieruchomościom biurowym pozwolił sektorowi wrócić na pierwsza pozycję w transakcjach, którą podzielił z sektorem handlowym.