Outsourcing

Wrocław plasuje się w ścisłej czołówce najdynamiczniej rosnących rynków biurowych w Polsce

W głównych ośrodkach biznesowych, poza Warszawą, powstaje teraz łącznie około 900 tys. mkw. powierzchni biurowych. Z tego we Wrocławiu, który obok Krakowa wiedzie prym w regionach, w budowie jest około 210 tys. mkw. biur. Według danych Walter Herz, zasoby stolicy Dolnego Śląska liczą dziś przeszło 1,1 mln mkw. powierzchni, co stanowi ponad 10 proc. zaplecza biurowego, jakim dysponują największe ośrodki miejskie w kraju. Wrocław należy do wąskiego grona najszybciej rozwijających się rynków biurowych w Polsce. Co roku zwiększa swoją ofertę średnio o kilkanaście procent.   

Wysoka chłonność rynku

W pierwszym półroczu bieżącego roku trzy miasta: Kraków, Wrocław i Trójmiasto wygenerowały ponad 70 proc. całkowitego popytu na powierzchnie biurowe w miastach regionalnych, poza Warszawą. Wolumen transakcji najmu w aglomeracji wrocławskiej był jednak w tym okresie niższy od odnotowanego rok wcześniej w tym samym czasie. - W pierwszej połowie 2019 roku na wrocławskim rynku w większości zawierane były umowy typu pre-let. Przyczyną tego jest brak wolnych biur w gotowych budynkach. Współczynnik powierzchni niewynajętej w mieście obniżył się do poziomu 9 proc. Firmy, które poszukują przestrzeni kilku tysięcy metrów kw. mają trudności ze znalezieniem biura w oddanych biurowcach - informuje Mateusz Strzelecki, Partner i Head of Regional Markets w Walter Herz.      

- Popyt na wrocławskie biura od dwóch lat plasuje się na rekordowo wysokim poziomie. Choć w początkowych miesiącach bieżącego roku zapotrzebowanie na powierzchnię nadal było bardzo duże, kolejne miesiące okazały się słabsze,  co nie oznacza jeszcze, że tegoroczna chłonność rynku okaże się niższa od notowanych w ostatnich latach. Tym bardziej, że oferta rynku biurowego we Wrocławiu stale się zwiększa. Kilka inwestycji, będących w końcowej fazie realizacji, ma zostać oddanych jeszcze w tym roku. A do końca 2021 roku rynek wrocławski wzrośnie o około 250 tys. mkw. biur. Duże firmy deweloperskie szykują już następne projekty we Wrocławiu, które dostarczą na rynek kolejne 100 tys. mkw. – dodaje Mateusz Strzelecki. 

Nowe biurowce

Na wrocławski rynek weszły w tym roku m.in. takie budynki jak City One, Żmigrodzka 83, STReet Point, SQ Business Center Wrocław, czy ostatnio ukończony przez Cavatinę Holding kompleks Carbon Tower, oferujący ponad 19 tys. mkw. powierzchni.  

Pierwsi najemcy wprowadzają się też już do biurowca Nowy Targ firmy Skanska. Inwestycja, która usytuowana jest między placami Nowy Targ i Dominikańskim w południowej części Wrocławia, przyniosła ponad 21 tys. mkw. powierzchni.

Przy ulicy Powstańców Śląskich i Szczęśliwej we Wrocławiu Skanska prowadzi również budowę projektu Centrum Południe, w którym docelowo znajdzie się około 85 tys. mkw. powierzchni. W pierwszym etapie budowy powstają dwa budynki, które przyniosą ponad 26 tys. mkw. biur. Ich realizacja ma się zakończyć w drugim kwartale 2020 roku.

Kompleksy w trakcie realizacji

W stolicy Dolnego Śląska powstają najwyższej klasy obiekty biurowe, które są jednymi z największych kompleksów w Polsce. Nowe projekty oparte są na najnowszych rozwiązaniach technologicznych oraz ekologicznych i coraz częściej budowane w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednym z nich jest inwestycja firmy Vastint, budowa której ma zakończyć się w grudniu br. Realizacja drugiej fazy projektu Business Garden Wrocław, położonego przy ulicy Legnickiej, przyniesie 79 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. To największa inwestycja, która realizowana jest aktualnie w miastach regionalnych, poza Warszawą. Kompleks zaoferuje łącznie 117 tys. mkw. powierzchni.    

Echo Investment realizuje zaś przy ulicy Na Ostatnim Groszu inwestycję West 4 Business Hub. Obiekt, który dostarczy przeszło 80 tys. mkw. powierzchni biurowej, stanowi kontynuację inwestycji, w której powstały budynki West Gate i West Link. W pierwszym biurowcu West 4 Business Hub, który ma zostać oddany w trzecim kwartale 2020 roku, znajdzie się ponad 15,5 tys. mkw. powierzchni.  Deweloper zapowiedział już rozpoczęcie jeszcze w tym roku budowy swojej następnej inwestycji we Wrocławiu.  

Przed końcem 2019 roku Grupa Buma planuje natomiast zakończyć budowę drugiego biurowca we wrocławskim kompleksie Cu Office, położonym przy ulicy Jaworskiej. W czwartym kwartale br. budynek dostarczy 10,6 tys. mkw. powierzchni biurowej. W centrum Wrocławia trakcie budowy jest również biurowiec City 2 firmy Archicom, który w drugim kwartale 2020 roku przyniesie miastu kolejne 12 tys. mkw. biur. 

Planowane obiekty

W planach są też następne, duże projekty. Firma i2 Development przygotowuje do budowy wielofunkcyjny obiekt, w którym powstaną lokale biurowe, mieszkaniowe i usługowe.

Do startu przygotowywane są też inwestycje w Porcie Popowice, który jest jednym z największych obszarów inwestycyjnych we Wrocławiu, obejmującym 14 ha. Plany zakładają, że na tym terenie powstanie ponad 2,5 tysiąca mieszkań, przestrzenie komercyjne oraz rekreacyjne. W tej lokalizacji wkrótce rozpocząć się ma budowa pierwszego budynku biurowego o powierzchni 13 tys. mkw. powierzchni użytkowej. 7-kondygnacyjny obiekt wyróżniać ma przeszklona elewacja z układem pionowych oraz poziomych przesłon, przypominających żyletki, tworzących naprzemienny rytm architektoniczny. Firma Vantage Development planuje zakończyć realizację biurowca do połowy 2021 roku.

Swoją kolejną, wrocławską realizacje szykuje również firma Develia. Na 5,5 ha działce przy ulicy Kolejowej deweloper zamierza wybudować nowoczesny obiekt biurowy.

Usługi dla biznesu najsilniejszą grupą najemców

Największe zapotrzebowanie na powierzchnie biurowe we Wrocławiu zgłaszają firmy z branży IT. Wśród  najemców wybija się sektor BPO/SSC, który nie tylko w stolicy Dolnego Śląska jest głównym najemcą nowoczesnych powierzchni biurowych. Branża zatrudnia w aglomeracji wrocławskiej 48 tys. osób, co stanowi około 15 proc. zatrudnienia w sektorze w Polsce i zajmuje w mieście około połowę dostępnej powierzchni biurowej. W pierwszym półroczu 2019 roku najemcy z sektora nowoczesnych usług dla biznesu wynajęli w największych ośrodkach w kraju około 190 tys. mkw. biur, generując w tym czasie 25 proc. całkowitego popytu na powierzchnie biurowe. W tym wolumenie najmu największy udział miał Kraków i Wrocław, jako główne ośrodki sektora BPO/SSC w Polsce.   

Szerokie plany firm sektorowych świadczą o wysokiej ocenie naszego rynku pod względem inwestycyjnym. Przekłada się to także bezpośrednio na decyzje inwestorów, którzy na naszym rynku realizują projekty biurowe i rozbudowują portfolio posiadanych nieruchomości.   

Największe transakcje inwestycyjne

Potwierdzeniem dużego zaangażowania inwestorów we Wrocławiu była m.in. największa transakcja odnotowana w regionach w pierwszej połowie br. Filipiński holding ISOC za prawie 190 mln euro zakupił trzy biurowce wchodzące w skład kompleksu Business Garden we Wrocławiu oraz gdański Argon usytuowany w kompleksie biurowym Alchemia.

Podobnie, jak na wszystkich największych rynkach regionalnych w Polsce, we Wrocławiu dynamicznie rozwija się także zasób powierzchni flexi. Międzynarodowi operatorzy elastycznych biur zwiększają w mieście swój potencjał. W drugim kwartale br. m.in. Spaces, coworkingowy dostawca kreatywnej przestrzeni do pracy wynajął w wielofunkcyjnym centrum Wroclavia 2,7 tys. mkw. powierzchni biurowej.

o Walter Herz

Walter Herz jest wiodącym na rynku, polskim podmiotem prowadzącym działalność w sektorze nieruchomości komercyjnych i hotelowych na terenie całego kraju. Od 7 lat firma świadczy kompleksowe, specjalistyczne usługi w zakresie doradztwa inwestycyjnego. Zapewnia pełną obsługę firmom oraz instytucjom związanym z rynkiem nieruchomości. Eksperci Walter Herz wspierają klientów w poszukiwaniu i wynajmie powierzchni, komercjalizacji inwestycji, a także procesie zarządzania i administrowania projektami.

Poza siedzibą w Warszawie, firma posiada odziały w Krakowie i Gdańsku. Powołała pierwszą w kraju Akademię Najemcy, która oferuje najemcom powierzchni komercyjnych z całej Polski bezpłatne szkolenia stacjonarne, prowadzone w największych miastach w kraju. W trosce o najwyższy poziom etyczny świadczonych usług wprowadziła Kodeks Dobrych Praktyk. Firma Walter Herz jest zrzeszona w organizacjach i stowarzyszeniach wspierających rozwój sektora BPO/SSC w Polsce. 

Wrocław plasuje się w ścisłej czołówce najdynamiczniej rosnących rynków biurowych w Polsce

W głównych ośrodkach biznesowych, poza Warszawą, powstaje teraz łącznie około 900 tys. mkw. powierzchni biurowych. Z tego we Wrocławiu, który obok Krakowa wiedzie prym w regionach, w budowie jest około 210 tys. mkw. biur. Według danych Walter Herz, zasoby stolicy Dolnego Śląska liczą dziś przeszło 1,1 mln mkw. powierzchni, co stanowi ponad 10 proc. zaplecza biurowego, jakim dysponują największe ośrodki miejskie w kraju. Wrocław należy do wąskiego grona najszybciej rozwijających się rynków biurowych w Polsce. Co roku zwiększa swoją ofertę średnio o kilkanaście procent.   

Wysoka chłonność rynku

W pierwszym półroczu bieżącego roku trzy miasta: Kraków, Wrocław i Trójmiasto wygenerowały ponad 70 proc. całkowitego popytu na powierzchnie biurowe w miastach regionalnych, poza Warszawą. Wolumen transakcji najmu w aglomeracji wrocławskiej był jednak w tym okresie niższy od odnotowanego rok wcześniej w tym samym czasie. - W pierwszej połowie 2019 roku na wrocławskim rynku w większości zawierane były umowy typu pre-let. Przyczyną tego jest brak wolnych biur w gotowych budynkach. Współczynnik powierzchni niewynajętej w mieście obniżył się do poziomu 9 proc. Firmy, które poszukują przestrzeni kilku tysięcy metrów kw. mają trudności ze znalezieniem biura w oddanych biurowcach - informuje Mateusz Strzelecki, Partner i Head of Regional Markets w Walter Herz.      

- Popyt na wrocławskie biura od dwóch lat plasuje się na rekordowo wysokim poziomie. Choć w początkowych miesiącach bieżącego roku zapotrzebowanie na powierzchnię nadal było bardzo duże, kolejne miesiące okazały się słabsze,  co nie oznacza jeszcze, że tegoroczna chłonność rynku okaże się niższa od notowanych w ostatnich latach. Tym bardziej, że oferta rynku biurowego we Wrocławiu stale się zwiększa. Kilka inwestycji, będących w końcowej fazie realizacji, ma zostać oddanych jeszcze w tym roku. A do końca 2021 roku rynek wrocławski wzrośnie o około 250 tys. mkw. biur. Duże firmy deweloperskie szykują już następne projekty we Wrocławiu, które dostarczą na rynek kolejne 100 tys. mkw. – dodaje Mateusz Strzelecki. 

Nowe biurowce

Na wrocławski rynek weszły w tym roku m.in. takie budynki jak City One, Żmigrodzka 83, STReet Point, SQ Business Center Wrocław, czy ostatnio ukończony przez Cavatinę Holding kompleks Carbon Tower, oferujący ponad 19 tys. mkw. powierzchni.  

Pierwsi najemcy wprowadzają się też już do biurowca Nowy Targ firmy Skanska. Inwestycja, która usytuowana jest między placami Nowy Targ i Dominikańskim w południowej części Wrocławia, przyniosła ponad 21 tys. mkw. powierzchni.

Przy ulicy Powstańców Śląskich i Szczęśliwej we Wrocławiu Skanska prowadzi również budowę projektu Centrum Południe, w którym docelowo znajdzie się około 85 tys. mkw. powierzchni. W pierwszym etapie budowy powstają dwa budynki, które przyniosą ponad 26 tys. mkw. biur. Ich realizacja ma się zakończyć w drugim kwartale 2020 roku.

Kompleksy w trakcie realizacji

W stolicy Dolnego Śląska powstają najwyższej klasy obiekty biurowe, które są jednymi z największych kompleksów w Polsce. Nowe projekty oparte są na najnowszych rozwiązaniach technologicznych oraz ekologicznych i coraz częściej budowane w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednym z nich jest inwestycja firmy Vastint, budowa której ma zakończyć się w grudniu br. Realizacja drugiej fazy projektu Business Garden Wrocław, położonego przy ulicy Legnickiej, przyniesie 79 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. To największa inwestycja, która realizowana jest aktualnie w miastach regionalnych, poza Warszawą. Kompleks zaoferuje łącznie 117 tys. mkw. powierzchni.    

Echo Investment realizuje zaś przy ulicy Na Ostatnim Groszu inwestycję West 4 Business Hub. Obiekt, który dostarczy przeszło 80 tys. mkw. powierzchni biurowej, stanowi kontynuację inwestycji, w której powstały budynki West Gate i West Link. W pierwszym biurowcu West 4 Business Hub, który ma zostać oddany w trzecim kwartale 2020 roku, znajdzie się ponad 15,5 tys. mkw. powierzchni.  Deweloper zapowiedział już rozpoczęcie jeszcze w tym roku budowy swojej następnej inwestycji we Wrocławiu.  

Przed końcem 2019 roku Grupa Buma planuje natomiast zakończyć budowę drugiego biurowca we wrocławskim kompleksie Cu Office, położonym przy ulicy Jaworskiej. W czwartym kwartale br. budynek dostarczy 10,6 tys. mkw. powierzchni biurowej. W centrum Wrocławia trakcie budowy jest również biurowiec City 2 firmy Archicom, który w drugim kwartale 2020 roku przyniesie miastu kolejne 12 tys. mkw. biur. 

Planowane obiekty

W planach są też następne, duże projekty. Firma i2 Development przygotowuje do budowy wielofunkcyjny obiekt, w którym powstaną lokale biurowe, mieszkaniowe i usługowe.

Do startu przygotowywane są też inwestycje w Porcie Popowice, który jest jednym z największych obszarów inwestycyjnych we Wrocławiu, obejmującym 14 ha. Plany zakładają, że na tym terenie powstanie ponad 2,5 tysiąca mieszkań, przestrzenie komercyjne oraz rekreacyjne. W tej lokalizacji wkrótce rozpocząć się ma budowa pierwszego budynku biurowego o powierzchni 13 tys. mkw. powierzchni użytkowej. 7-kondygnacyjny obiekt wyróżniać ma przeszklona elewacja z układem pionowych oraz poziomych przesłon, przypominających żyletki, tworzących naprzemienny rytm architektoniczny. Firma Vantage Development planuje zakończyć realizację biurowca do połowy 2021 roku.

Swoją kolejną, wrocławską realizacje szykuje również firma Develia. Na 5,5 ha działce przy ulicy Kolejowej deweloper zamierza wybudować nowoczesny obiekt biurowy.

Usługi dla biznesu najsilniejszą grupą najemców

Największe zapotrzebowanie na powierzchnie biurowe we Wrocławiu zgłaszają firmy z branży IT. Wśród  najemców wybija się sektor BPO/SSC, który nie tylko w stolicy Dolnego Śląska jest głównym najemcą nowoczesnych powierzchni biurowych. Branża zatrudnia w aglomeracji wrocławskiej 48 tys. osób, co stanowi około 15 proc. zatrudnienia w sektorze w Polsce i zajmuje w mieście około połowę dostępnej powierzchni biurowej. W pierwszym półroczu 2019 roku najemcy z sektora nowoczesnych usług dla biznesu wynajęli w największych ośrodkach w kraju około 190 tys. mkw. biur, generując w tym czasie 25 proc. całkowitego popytu na powierzchnie biurowe. W tym wolumenie najmu największy udział miał Kraków i Wrocław, jako główne ośrodki sektora BPO/SSC w Polsce.   

Szerokie plany firm sektorowych świadczą o wysokiej ocenie naszego rynku pod względem inwestycyjnym. Przekłada się to także bezpośrednio na decyzje inwestorów, którzy na naszym rynku realizują projekty biurowe i rozbudowują portfolio posiadanych nieruchomości.   

Największe transakcje inwestycyjne

Potwierdzeniem dużego zaangażowania inwestorów we Wrocławiu była m.in. największa transakcja odnotowana w regionach w pierwszej połowie br. Filipiński holding ISOC za prawie 190 mln euro zakupił trzy biurowce wchodzące w skład kompleksu Business Garden we Wrocławiu oraz gdański Argon usytuowany w kompleksie biurowym Alchemia.

Podobnie, jak na wszystkich największych rynkach regionalnych w Polsce, we Wrocławiu dynamicznie rozwija się także zasób powierzchni flexi. Międzynarodowi operatorzy elastycznych biur zwiększają w mieście swój potencjał. W drugim kwartale br. m.in. Spaces, coworkingowy dostawca kreatywnej przestrzeni do pracy wynajął w wielofunkcyjnym centrum Wroclavia 2,7 tys. mkw. powierzchni biurowej.

o Walter Herz

Walter Herz jest wiodącym na rynku, polskim podmiotem prowadzącym działalność w sektorze nieruchomości komercyjnych i hotelowych na terenie całego kraju. Od 7 lat firma świadczy kompleksowe, specjalistyczne usługi w zakresie doradztwa inwestycyjnego. Zapewnia pełną obsługę firmom oraz instytucjom związanym z rynkiem nieruchomości. Eksperci Walter Herz wspierają klientów w poszukiwaniu i wynajmie powierzchni, komercjalizacji inwestycji, a także procesie zarządzania i administrowania projektami.

Poza siedzibą w Warszawie, firma posiada odziały w Krakowie i Gdańsku. Powołała pierwszą w kraju Akademię Najemcy, która oferuje najemcom powierzchni komercyjnych z całej Polski bezpłatne szkolenia stacjonarne, prowadzone w największych miastach w kraju. W trosce o najwyższy poziom etyczny świadczonych usług wprowadziła Kodeks Dobrych Praktyk. Firma Walter Herz jest zrzeszona w organizacjach i stowarzyszeniach wspierających rozwój sektora BPO/SSC w Polsce. 

Czy w inwestycjach mieszkaniowych wciąż projektowane są lokale usługowe? Jak dużym zainteresowaniem nabywców się cieszą? W których osiedlach można je kupić? W jakich cenach? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A. 

Lokale usługowe posiadamy, zarówno w projektach zlokalizowanych w centrach miast, jak na przykład Bastion Wałowa w Gdańsku czy Osiedle Kamienna 145 we Wrocławiu. Oferujemy je również w inwestycjach wieloetapowych, głównie z myślą o klientach docelowych, m.in. w projektach Mała Praga w Warszawie i Osiedle Przy Srebrnej w Gdańsku. Sprzedaż lokali usługowych prowadzimy aktualnie w dziewięciu projektach, a ich cena zaczynają się od 4850 zł netto/mkw.  

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Lokale usługowe mamy w niemal każdej inwestycji, którą planujemy prowadzić do sprzedaży w najbliższym czasie. W osiedlu Stacja Centrum w Pruszkowie, gdzie powstanie pięć budynków mieszkalnych, projektanci przeznaczyli na lokale usługowe powierzchnię prawie 2 tys. mkw. Około 600 mkw. zajmą lokale usługowe w inwestycji Horizon Letnica w Gdańsku. 

W tej chwili mamy w sprzedaży ostatnie lokale usługowe o powierzchni od 100 mkw. do 500 mkw. w naszej sztandarowej inwestycji, osiedlu Bliska Wola, gdzie docelowo powstanie 5000 lokali, a powierzchnia handlowo-komercyjna wyniesie łącznie około 8,5 tys. mkw. Ich ceny zaczynają się od 12,5 tys. zł za mkw. netto. W kameralnym budynku Willa Wiślana na warszawskim Tarchominie lokale usługowe o powierzchni od 28 mkw. do 95 mkw. są dostępne od kwoty 8 tys. zł za m kw. netto. Do sprzedania są też lokale o metrażach od 116 mkw. w cenach od 9,1 tys. zł do 14,3 zł za mkw. netto w  prestiżowym apartamentowo-komercyjnym, 27 piętrowym wieżowcu Hanza Tower w centrum Szczecina. Na parterze i pierwszym piętrze na łącznej powierzchni 6 tys. mkw. przewidzianych zostało 17 lokali usługowo-handlowych. 

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

W zdecydowanej większość naszych inwestycji mamy lokale usługowo-handlowe. Są one bowiem istotnym elementem osiedla, ułatwiającym mieszkańcom kompleksowe załatwienie codziennych spraw. Dlatego już na etapie planowania i projektowania inwestycji rozważamy przeznaczenie przestrzeni pod funkcje usługowo-handlowe. Wybieramy najbardziej dogodne położenie lokali, aby były łatwo dostępne i widoczne z ulicy, a także przyporządkowujemy do nich miejsca parkingowe.

W łódzkiej inwestycji Apartamenty Drewnowska 43 dostępnych jest jeszcze 12 lokali usługowych liczących od 48 mkw. do 101 mkw., a w gdyńskim projekcie Modern Tower wolnych jest 7 lokali o metrażu od 40 mkw. do 258 mkw.  

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic 

W każdej realizowanej inwestycji projektujemy lokale usługowe. Mają zazwyczaj niewielkie powierzchnie, które mogą służyć do prowadzenia małych sklepów czy punktów usługowych, głównie na potrzeby mieszkańców. Lokale usługowe o powierzchni od 28 mkw. do 99 mkw. mamy w inwestycji Wolne Miasto w Gdańsku w cenie od 5460 zł netto/mkw. oraz w inwestycjach warszawskich: Moja Północna na Tarchominie o metrażu 50-80 mkw. w kwocie od 7000 zł netto/mkw. i Przy Arsenale przy pl. Bankowym o powierzchni od 36 mkw. do 80 mkw. W ofercie jest też lokal biurowy na warszawskich Służewcu przy ulicy Obrzeżnej, gdzie mieściło się nasze biuro sprzedaży, który jest do nabycia w cenie 7080 zł/mkw.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

W nowych inwestycjach projektujemy lokale usługowe. Z reguły cieszą się one dużym zainteresowaniem, jeśli są usytuowane w widocznych miejscach dla potencjalnych klientów. Aktualnie w ofercie mamy lokale usługowe w inwestycjach Okopowa 59A i Warszawski Świt, w projektach, które znajdują się w bardzo dobrych lokalizacjach Warszawy. 

Wojciech Duda, wiceprezes Duda Development

W większości naszych inwestycji oferujemy również lokale usługowe, które chętnie wybierane przez naszych klientów. W pawilonie handlowo-usługowym w osiedlu Nowe Złotniki dostępne są obecnie dwa lokale na sprzedaż lub wynajem o powierzchni ponad 46 mkw. i 104 mkw. W Diasferze Łódzkiej lokale handlowo-usługowe wejdą w skład drugiego etapu inwestycji. Aktualnie oferujemy również lokale w budynku przy ulicy Czarnieckiego w Poznaniu o powierzchni 42 mkw., 68 mkw., 92-93 mkw., 157 mkw. i 199 mkw. Jest możliwość łączenia ich w celu utworzenia pomieszczeń o większym metrażu.  

Aleksandra Goller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w spółce mieszkaniowej Skanska 

Lokale usługowe powstają najczęściej na parterach w osiedlach czy budynkach, które są realizowane wzdłuż istniejących lub nowo powstających ulic. Tworzą one w ten sposób wielkomiejską tkankę, zapewniając okolicznym mieszkańcom – nie tylko nowych projektów mieszkalnych – dodatkowy komfort. Lokale użytkowe są interesującym produktem inwestycyjnym. Zauważamy sporą grupę klientów zainteresowaną lokowaniem kapitału w tego typu nieruchomości. Odpowiadamy na te potrzeby i w części naszych projektów oferujemy przestrzenie usługowo-handlowe o zróżnicowanym metrażu i układzie pomieszczeń. Obecnie mamy takie przestrzenie w ofercie na osiedlu Holm House na warszawskim Mokotowie.  

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska 

W większości naszych inwestycji znajdują się lokale komercyjne. Zależy to oczywiście od lokalizacji budynku oraz warunków zabudowy dla danego obiektu. Uważamy, że lokale komercyjne to ważna część projektów mieszkaniowych, nie tylko z uwagi na zainteresowanie klientów, ale także jako istotne udogodnienie dla mieszkańców naszych inwestycji. 

Andrzej Gutowski, wiceprezes Ronson Development, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu

Lokale użytkowe projektujemy niemal we wszystkich naszych inwestycjach. Klienci pytają najczęściej o lokale o powierzchni od 70 mkw. do 120 mkw., w których chętnie lokują się sklepy spożywcze, piekarnie, drogerie, czy pralnie. Nie narzucamy klientom funkcji lokalu, natomiast w niektórych inwestycjach, takich jak warszawski Ursus Centralny, gdzie docelowo powstanie około 1,6 tys. mieszkań, część lokali od razu przygotowujemy z myślą o prowadzeniu działalności gastronomicznej. 

Inwestycją, w której szczególny nacisk położyliśmy na bogatą ofertę handlowo-usługową, jest Miasto Moje na warszawskiej Białołęce. W pierwszych dwóch etapach tego osiedla powstało aż 16 lokali komercyjnych. Kilka ostatnich jest jeszcze dostępnych w ofercie sprzedaży w cenach od 5200 do 7300 zł/mkw.

Podobną koncepcję swoistego „miasta w mieście” realizujemy we wspomnianym Ursusie Centralnym. W pierwszym etapie tego projektu przewidzieliśmy 9 lokali usługowych. Na wszystkie znaleźliśmy już chętnych, mimo że budowa ruszyła zaledwie kilka miesięcy temu.

Lokale użytkowe mamy również w gotowym projekcie Verdis na warszawskiej Woli w cenach 7500-7600 zł/mkw., a także w dwóch poznańskich inwestycjach: Młody Grunwald i Kamienica Jeżyce w cenach od 6000 zł do 6850 zł/mkw.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Lokale usługowe projektowane są w wielu realizowanych przez nas inwestycjach. W ramach bieżących projektów powstają m.in. w luksusowym kompleksie Sol Marina, oferującym prestiżowe apartamenty tuż przy Wyspie Sobieszewskiej. Znajdują się również w Hotelu Grano w centrum Gdańska oraz Verano Residence w Juracie. Lokale cieszą się dużym zainteresowaniem z uwagi na możliwość zwrotu podatku VAT w określonych przypadkach. Ich ceny zaczynają się od 14 451 zł netto/mkw.  

Autor: Dompress.pl         

Czy w inwestycjach mieszkaniowych wciąż projektowane są lokale usługowe? Jak dużym zainteresowaniem nabywców się cieszą? W których osiedlach można je kupić? W jakich cenach? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A. 

Lokale usługowe posiadamy, zarówno w projektach zlokalizowanych w centrach miast, jak na przykład Bastion Wałowa w Gdańsku czy Osiedle Kamienna 145 we Wrocławiu. Oferujemy je również w inwestycjach wieloetapowych, głównie z myślą o klientach docelowych, m.in. w projektach Mała Praga w Warszawie i Osiedle Przy Srebrnej w Gdańsku. Sprzedaż lokali usługowych prowadzimy aktualnie w dziewięciu projektach, a ich cena zaczynają się od 4850 zł netto/mkw.  

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Lokale usługowe mamy w niemal każdej inwestycji, którą planujemy prowadzić do sprzedaży w najbliższym czasie. W osiedlu Stacja Centrum w Pruszkowie, gdzie powstanie pięć budynków mieszkalnych, projektanci przeznaczyli na lokale usługowe powierzchnię prawie 2 tys. mkw. Około 600 mkw. zajmą lokale usługowe w inwestycji Horizon Letnica w Gdańsku. 

W tej chwili mamy w sprzedaży ostatnie lokale usługowe o powierzchni od 100 mkw. do 500 mkw. w naszej sztandarowej inwestycji, osiedlu Bliska Wola, gdzie docelowo powstanie 5000 lokali, a powierzchnia handlowo-komercyjna wyniesie łącznie około 8,5 tys. mkw. Ich ceny zaczynają się od 12,5 tys. zł za mkw. netto. W kameralnym budynku Willa Wiślana na warszawskim Tarchominie lokale usługowe o powierzchni od 28 mkw. do 95 mkw. są dostępne od kwoty 8 tys. zł za m kw. netto. Do sprzedania są też lokale o metrażach od 116 mkw. w cenach od 9,1 tys. zł do 14,3 zł za mkw. netto w  prestiżowym apartamentowo-komercyjnym, 27 piętrowym wieżowcu Hanza Tower w centrum Szczecina. Na parterze i pierwszym piętrze na łącznej powierzchni 6 tys. mkw. przewidzianych zostało 17 lokali usługowo-handlowych. 

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

W zdecydowanej większość naszych inwestycji mamy lokale usługowo-handlowe. Są one bowiem istotnym elementem osiedla, ułatwiającym mieszkańcom kompleksowe załatwienie codziennych spraw. Dlatego już na etapie planowania i projektowania inwestycji rozważamy przeznaczenie przestrzeni pod funkcje usługowo-handlowe. Wybieramy najbardziej dogodne położenie lokali, aby były łatwo dostępne i widoczne z ulicy, a także przyporządkowujemy do nich miejsca parkingowe.

W łódzkiej inwestycji Apartamenty Drewnowska 43 dostępnych jest jeszcze 12 lokali usługowych liczących od 48 mkw. do 101 mkw., a w gdyńskim projekcie Modern Tower wolnych jest 7 lokali o metrażu od 40 mkw. do 258 mkw.  

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic 

W każdej realizowanej inwestycji projektujemy lokale usługowe. Mają zazwyczaj niewielkie powierzchnie, które mogą służyć do prowadzenia małych sklepów czy punktów usługowych, głównie na potrzeby mieszkańców. Lokale usługowe o powierzchni od 28 mkw. do 99 mkw. mamy w inwestycji Wolne Miasto w Gdańsku w cenie od 5460 zł netto/mkw. oraz w inwestycjach warszawskich: Moja Północna na Tarchominie o metrażu 50-80 mkw. w kwocie od 7000 zł netto/mkw. i Przy Arsenale przy pl. Bankowym o powierzchni od 36 mkw. do 80 mkw. W ofercie jest też lokal biurowy na warszawskich Służewcu przy ulicy Obrzeżnej, gdzie mieściło się nasze biuro sprzedaży, który jest do nabycia w cenie 7080 zł/mkw.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

W nowych inwestycjach projektujemy lokale usługowe. Z reguły cieszą się one dużym zainteresowaniem, jeśli są usytuowane w widocznych miejscach dla potencjalnych klientów. Aktualnie w ofercie mamy lokale usługowe w inwestycjach Okopowa 59A i Warszawski Świt, w projektach, które znajdują się w bardzo dobrych lokalizacjach Warszawy. 

Wojciech Duda, wiceprezes Duda Development

W większości naszych inwestycji oferujemy również lokale usługowe, które chętnie wybierane przez naszych klientów. W pawilonie handlowo-usługowym w osiedlu Nowe Złotniki dostępne są obecnie dwa lokale na sprzedaż lub wynajem o powierzchni ponad 46 mkw. i 104 mkw. W Diasferze Łódzkiej lokale handlowo-usługowe wejdą w skład drugiego etapu inwestycji. Aktualnie oferujemy również lokale w budynku przy ulicy Czarnieckiego w Poznaniu o powierzchni 42 mkw., 68 mkw., 92-93 mkw., 157 mkw. i 199 mkw. Jest możliwość łączenia ich w celu utworzenia pomieszczeń o większym metrażu.  

Aleksandra Goller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w spółce mieszkaniowej Skanska 

Lokale usługowe powstają najczęściej na parterach w osiedlach czy budynkach, które są realizowane wzdłuż istniejących lub nowo powstających ulic. Tworzą one w ten sposób wielkomiejską tkankę, zapewniając okolicznym mieszkańcom – nie tylko nowych projektów mieszkalnych – dodatkowy komfort. Lokale użytkowe są interesującym produktem inwestycyjnym. Zauważamy sporą grupę klientów zainteresowaną lokowaniem kapitału w tego typu nieruchomości. Odpowiadamy na te potrzeby i w części naszych projektów oferujemy przestrzenie usługowo-handlowe o zróżnicowanym metrażu i układzie pomieszczeń. Obecnie mamy takie przestrzenie w ofercie na osiedlu Holm House na warszawskim Mokotowie.  

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska 

W większości naszych inwestycji znajdują się lokale komercyjne. Zależy to oczywiście od lokalizacji budynku oraz warunków zabudowy dla danego obiektu. Uważamy, że lokale komercyjne to ważna część projektów mieszkaniowych, nie tylko z uwagi na zainteresowanie klientów, ale także jako istotne udogodnienie dla mieszkańców naszych inwestycji. 

Andrzej Gutowski, wiceprezes Ronson Development, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu

Lokale użytkowe projektujemy niemal we wszystkich naszych inwestycjach. Klienci pytają najczęściej o lokale o powierzchni od 70 mkw. do 120 mkw., w których chętnie lokują się sklepy spożywcze, piekarnie, drogerie, czy pralnie. Nie narzucamy klientom funkcji lokalu, natomiast w niektórych inwestycjach, takich jak warszawski Ursus Centralny, gdzie docelowo powstanie około 1,6 tys. mieszkań, część lokali od razu przygotowujemy z myślą o prowadzeniu działalności gastronomicznej. 

Inwestycją, w której szczególny nacisk położyliśmy na bogatą ofertę handlowo-usługową, jest Miasto Moje na warszawskiej Białołęce. W pierwszych dwóch etapach tego osiedla powstało aż 16 lokali komercyjnych. Kilka ostatnich jest jeszcze dostępnych w ofercie sprzedaży w cenach od 5200 do 7300 zł/mkw.

Podobną koncepcję swoistego „miasta w mieście” realizujemy we wspomnianym Ursusie Centralnym. W pierwszym etapie tego projektu przewidzieliśmy 9 lokali usługowych. Na wszystkie znaleźliśmy już chętnych, mimo że budowa ruszyła zaledwie kilka miesięcy temu.

Lokale użytkowe mamy również w gotowym projekcie Verdis na warszawskiej Woli w cenach 7500-7600 zł/mkw., a także w dwóch poznańskich inwestycjach: Młody Grunwald i Kamienica Jeżyce w cenach od 6000 zł do 6850 zł/mkw.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Lokale usługowe projektowane są w wielu realizowanych przez nas inwestycjach. W ramach bieżących projektów powstają m.in. w luksusowym kompleksie Sol Marina, oferującym prestiżowe apartamenty tuż przy Wyspie Sobieszewskiej. Znajdują się również w Hotelu Grano w centrum Gdańska oraz Verano Residence w Juracie. Lokale cieszą się dużym zainteresowaniem z uwagi na możliwość zwrotu podatku VAT w określonych przypadkach. Ich ceny zaczynają się od 14 451 zł netto/mkw.  

Autor: Dompress.pl         

Najwięcej powierzchni biurowych w Warszawie wynajmują firmy z branży bankowości, usług finansowych i ubezpieczeń, ale na rynek wkracza także sektor publiczny

- Instytucje publiczne w ostatnim czasie wykazują zauważalnie większe zainteresowanie wynajmem powierzchni w nowoczesnych biurowcach, zarówno w Warszawie, jak i w największych miastach w Polsce. Zmiana siedziby to w przypadku wielu urzędów konieczność, ponieważ stan budynków, w których się mieszczą nie spełnia dzisiejszych wymogów i standardów. Nierzadko wymagają one kapitalnych remontów. Możliwe do osiągnięcia korzyści, które niesie relokacja takich podmiotów do nowych lokalizacji, zarówno nowopowstałych budynków, jak i starszych ale spełniających określone parametry pozwala sądzić, że sektor państwowy stanie się niebawem poważniejszym graczem na rynku biurowym - mówi Bartłomiej Zagrodnik, Partner Zarządzający w Walter Herz.

Z danych Walter Herz wynika, że instytucje publiczne wynajmują w Warszawie średnio około 60 tys. mkw. nowoczesnych powierzchni biurowych rocznie. Potencjał tej grupy najemców, jak twierdzi Bartłomiej Zagrodnik, jest jednak znacznie większy. - Zapotrzebowanie na biura w nowych budynkach zgłaszają instytucje rządowe, jednostki samorządowe, urzędy centralne i lokalne, jak również instytucje europejskie. W ostatnim czasie pośredniczyliśmy w wynajmie przez spółki skarbu państwa kilkunastu tysięcy mkw. powierzchni biurowych – informuje.

- Ta grupa najemców potrzebuje kompleksowego doradztwa i wsparcia w zakresie wynajmu, dlatego zdecydowaliśmy się zorganizować w Akademii Najemcy Walter Herz szkolenie skierowane właśnie do instytucji publicznych, które odbędzie się w Warszawie w najbliższą środę – dodaje Bartłomiej Zagrodnik.    

Szerokie możliwości optymalizacji umów

Ekspert zaznacza, że pole do optymalizacji w przypadku jednostek administracji państwowej jest bardzo duże ponieważ umowy, na których bazują urzędy na ogół zawierają wiele nierynkowych zapisów i kosztów. - Dotyczy to także układów funkcjonalnych i aranżacji zajmowanych powierzchni, wyposażenia i rozwiązań technologicznych. Biura, w których mieści się administracja zwykle nie są efektywne pod względem funkcjonalności powierzchni i jej dostosowania do rzeczywistych potrzeb zespołu pracowników. Nie zapewniają też komfortu pracy ze względu na brak odpowiedniej wentylacji, oświetlenia, podziału, czy zaplecza techniczno-administracyjnego – przyznaje.  

- Poza poprawą standardu biura, relokacja siedziby może przynieść urzędom ograniczenie kosztów związanych z utrzymaniem powierzchni - podkreśla  Bartlomiej Zagrodnik. - Stopień oszczędności uzależniony jest od wielu czynników i konkretnych oczekiwań danego podmiotu. Pomimo dość wysokiego poziomu stawek czynszowych obowiązujących w nowoczesnych budynkach, przeprowadzka może oznaczać dla urzędów ograniczenie całkowitego kosztu wynajmu z uwagi na efektywniejsze wykorzystanie zajmowanej powierzchni, niższe opłaty eksploatacyjne i brak dodatkowych opłat związanych z konserwacją budynków. Nowe kompleksy biurowe zapewniają ponadto szeroki serwis i większe bezpieczeństwo w zakresie dostępu do obiektów i infrastruktury technicznej. Ważnym aspektem jest też wykorzystanie istniejących układów aranżacji w budynkach kilkuletnich – wyjaśnia Bartłomiej Zagrodnik.   

Wymagania instytucji państwowych

Należy przyznać, że najemcy z sektora publicznego mają dość sprecyzowane wymagania dotyczące powierzchni biurowych. Stawiają przeważnie na przestrzeń, która daje możliwość podziału na gabinety i oczekują zwykle kompleksowej aranżacji oraz wykończenia powierzchni. Wysokość miesięcznego czynszu musi być ściśle określona i zabudżetowana. Podpisywane kontrakty rzadko zawierają też zapisy związane z zabezpieczeniem umów najmu, mimo że to standard na rynku nieruchomości komercyjnych. Instytucje państwowe to jednak pożądani najemcy, których status sam w sobie gwarantuje stabilność najmu, zainteresowani dużymi powierzchniami i wieloletnimi umowami, którzy często zabezpieczają sobie także możliwość pierwokupu budynków.  

Sektor publiczny na rynku biurowym obecny jest zaledwie od kilku lat. Z racji lokalizacji większości jednostek administracji państwowej, najemcy instytucjonalni najwięcej umów zawierają w Warszawie. Jako pierwsza w 2010 roku powierzchnię komercyjną wynajęła Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która weszła na 16 tys. mkw. w warszawskim kompleksie Poleczki Business Park. W tym czasie powierzchnię w Adgar Plaza wynajął też Urząd Zamówień Publicznych.

Kontrakty na duże powierzchnie

Z danych Walter Herz wynika, że w 2012 roku instytucje publiczne zakontraktowały już niespełna 70 tys. mkw. komercyjnych powierzchni biurowych. Jeszcze bardziej owocny był rok 2014, kiedy spółki skarbu państwa wygenerowały na rynku warszawskim kilkanaście procent popytu na biura. Do jednych z największych transakcji należał kontrakt Urzędu Rejestracji Leków na 13 tys. mkw. powierzchni w Adgar Park West. Znaczące umowy zawarły w tym czasie także m.in.  Główny Inspektorat Transportu Drogowego, Urząd Lotnictwa Cywilnego i Agencja Nieruchomości Rolnych.

Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej Frontex weszła zaś w Warsaw Spire na powierzchnię 14,6 tys. mkw., a najemcą 6,2 tys. mkw. powierzchni w tym samym kompleksie zostało Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Jedną z największych umów najmu podpisanych w 2015 roku przez podmiot państwowy był kontrakt Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń na wynajem 17,5 tys. mkw. powierzchni w budynku Konstruktorska Business Center.

W 2015 roku siedzibę zmieniały również spółki z grupy Poczty Polskiej, które wynajęły łącznie 18 tys. mkw. w Domaniewska Office HUB, jak również Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które ulokowało się w budynku Foksal City. Polskie Sieci Elektroenergetyczne wynajęły zaś biuro o powierzchni 7,1 tys. mkw. w Delta Eurocentrum Office Complex przy alejach Jerozolimskich w Warszawie, a Urząd Komunikacji Elektronicznej przeniósł się do biurowca przy ulicy Kasprzaka.

Coraz więcej urzędów w nowych biurowcach

Do znaczących kontraktów  podpisanych w ciągu ostatnich pięciu lat należała również umowa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która w kompleksie Poleczki Park przedłużyła wynajem powierzchni 17,5 tys. mkw., wynajem przez PKP 17 tys. mkw. biur w West Station, czy umowa na powierzchnię 14,8 tys. mkw. podpisana przez KNF w biurowcu Piękna 2.0. Ponadto siedzibę przeniosła też spółka PKP Cargo, która w katowickim kompleksie A4 Business Park wynajęła 8 tys. mkw. biur.  

Do najemców instytucjonalnych, którzy wybrali nowoczesne budynki biurowe należy również Agencja Rynku Rolnego, która w Karolkowa Business Park zajęła 10 tys. mkw., Gaz-System, który w kompleksie Cristal Park rozlokował się na powierzchni 9,2 tys. mkw., Urząd Komunikacji Elektronicznej, który w budynku G9 zajął 8,1 tys. mkw., czy Zarząd Transportu Miejskiego, który w 2017 roku przedłużył umowę najmu na siedzibę w JM Tower na powierzchnię 7,3 tys. mkw.

W 2018 roku Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju w warszawskim Cedecie wynajęła z kolei 10,3 tys. mkw. A w lipcu bieżącego roku Bank Gospodarstwa Krajowego wynajął 12,4 tys. mkw. w położonym w sąsiedztwie warszawskiego Dworca Centralnego kompleksie Varso Place.

o Walter Herz

Walter Herz jest wiodącym na rynku, polskim podmiotem prowadzącym działalność w sektorze nieruchomości komercyjnych i hotelowych na terenie całego kraju. Od 7 lat firma świadczy kompleksowe, specjalistyczne usługi w zakresie doradztwa inwestycyjnego. Zapewnia pełną obsługę firmom oraz instytucjom związanym z rynkiem nieruchomości. Eksperci Walter Herz wspierają klientów w poszukiwaniu i wynajmie powierzchni, komercjalizacji inwestycji, a także procesie zarządzania i administrowania projektami.

Poza siedzibą w Warszawie, firma posiada odziały w Krakowie i Gdańsku. Powołała pierwszą w kraju Akademię Najemcy, która oferuje najemcom powierzchni komercyjnych z całej Polski bezpłatne szkolenia stacjonarne, prowadzone w największych miastach w kraju. W trosce o najwyższy poziom etyczny świadczonych usług wprowadziła Kodeks Dobrych Praktyk. Firma Walter Herz jest zrzeszona w organizacjach i stowarzyszeniach wspierających rozwój sektora BPO/SSC w Polsce.